Waarom onafgemaakte dingen in je hoofd blijven hangen (en wat je daarmee kunt)
Je kent het vast: Je ligt in bed en ineens denk je weer aan dat ene mailtje dat je nog moest sturen. Of je blijft malen over een gesprek dat je eigenlijk anders had willen afronden. Waarom blijft dat soort ‘losse eindjes’ zo hardnekkig hangen?
Het begon allemaal met een ober
In de jaren ’20 zat psycholoog Bluma Zeigarnik op een terras in Wenen. Haar viel iets op: De ober wist precies welke gasten wat besteld hadden …. tot het moment dat de rekening was betaald. Daarna was hij alles vergeten. Alsof er op een soort ‘delete’-knop werd gedrukt. Zeigarnik vond dat fascinerend en besloot het te onderzoeken. Ze liet proefpersonen simpele opdrachten doen: puzzels, torentjes bouwen, sommetjes maken. Soms mochten ze de taak afronden, soms werden ze expres onderbroken. En wat bleek? De onafgemaakte taken bleven twee keer zo goed hangen in het geheugen als de afgeronde.
Sindsdien noemen we dat het Zeigarnik-effect.
Je brein houdt niet van losse eindjes
Onafgemaakte dingen maken je onrustig. Ze blijven rondzingen in je hoofd.
Je hersenen denken dan:
-
Wat mis ik nog?
-
Hoe loopt dit af?
-
Moet ik niet iets doen?
Je brein is gebouwd om dingen af te ronden. Zolang iets nog ‘open’ staat, blijft er een soort mentale spanning hangen. Je aandacht blijft ernaar terugschieten.
Je lichaam doet mee
Er zijn aanwijzingen dat de anterior cingulate cortex -het deel van je brein dat conflicten en fouten registreert- actief blijft bij onafgemaakte taken. En dopamine, de stof die zorgt voor motivatie en beloning, krijgt pas zijn beloningspiek als iets echt ‘af’ is. Tot die tijd blijft je systeem alert, soms zelfs gespannen.
Daarom is het zo lekker als je een vinkje kan zetten op je to-dolijst.
Wat betekent dit voor jou?
Als je leiding geeft, onderneemt of in verandering zit, kan het handig zijn om dit te weten. Je brein (en je lijf) willen afronden. Maar soms kan dat niet. Omdat iets nog in ontwikkeling is. Omdat je midden in een proces zit. Of omdat je gewoon even niet weet wat de volgende stap is.
Soms helpt het dan om juist stil te staan bij het onafgemaakte. Om ruimte te maken voor wat nog open is. In plaats van er krampachtig overheen te fietsen. Hier bij PintaPeople begeleiden we dat soort processen. Praktisch als het kan, diepgaand als het nodig is. Loopbaancoaching, leiderschap, stress, conflict, leren luisteren naar je lichaam.. altijd met oog voor wat er nog ‘open’ staat.
Nieuwsgierig?
♀️ Ik ben Fiona Kloosterman, oprichter van PintaPeople, waar we mensen begeleiden in leiderschap, loopbaanontwikkeling en duurzame inzetbaarheid.
